Dzi?ki uprzejmo?ci firmy eFUNZINe mia?em okazj? testowa? przez ponad dwa tygodnie zestaw sk?adaj?cy si? z p?yty g?ównej Pegasos z procesorem G3/600, 256 MB pami?ci RAM, dysku twardego 20 GB, nap?du DVD x16 oraz karty graficznej Voodoo 3 AGP. Ca?o?? opakowano w obudow? Chieftec Dragon w kolorze srebrnym. Na dysku znalaz? si? preinstalowany MorphOS w wersji 1.3 oraz Debian PPC.

Pegasos na poligonie, czyli test praktyczny

Pierwsze koty za p?oty

Po rozpakowaniu pud?a moim oczom ukaza?a si? poka?nych rozmiarów obudowa Chieftec. Jest to solidna konstrukcja z ?atwym dost?pem do wn?trza dzi?ki przemy?lnym zatrzaskom na lewej ?ciance, czyli na tej, któr? zazwyczaj otwieramy by zajrze? do ?rodka "towera". I ja nie mog?em si? oprze? pokusie, ?eby nie zerkn?? na zawarto??. Pierwsze wra?enie - jakie to ma?e! P?yta Pegasosa jest w standardzie microATX i zajmuje zaledwie niewielk? cz??? obudowy. W oczy rzuca si? brak pl?taniny kabli oraz niewielkich rozmiarów radiator na procesorze. Wiatraczków brak, poza tym w zasilaczu oczywi?cie. W obudowie zamontowano dodatkowy wiatrak reguluj?cy przep?yw powietrza przez jej wn?trze, ale mimo wyj?tkowo doskwieraj?cych podczas testów upa?ów, nie by?o potrzeby w??czania go. Dzi?ki temu Pegasos jest rzeczywi?cie bardzo cichym komputerem. Gdyby nie do?? g?o?ny dysk Samsung, w?a?ciwie nie wydawa?by ?adnych d?wi?ków, poniewa? zasilacz Chiefteca pracuje w?a?ciwie bezg?o?nie. Osobi?cie do takiej p?yty zastosowa?bym jak?? obudow? microATX, szczególnie zgrabny desktop, np. firmy Enlight. Gusta s? jednak ró?ne... Obejrza?em jeszcze z bliska s?ynne ko?ci April i zabra?em si? za pod??czanie sprz?tu.

3, 2, 1, start!

Poniewa? na testowanym egzemplarzu preinstalowano ju? system i sporo oprogramowania, ten etap mia?em za sob?. Podejrzewam jednak, ?e nie powinien on nikomu sprawi? problemu. Do zestawu do??czono p?yt? z MorphOSem 1.3 (mimo myl?cej nieco ok?adki z numerkiem 1.0), a Pegasos potrafi z takiej p?yty wystartowa?. Mamy wtedy do dyspozycji w pe?ni dzia?aj?cy system, z którego mo?emy partycjonowa? i formatowa? dysk twardy oraz dokona? zmian w bie??cej instalacji. To drugie zastosowanie p?yty bootuj?cej zdarzy?o mi si? dwukrotnie przetestowa?, poniewa? w czasie testu pod??cza?em Pegasosa do trzech ró?nych monitorów. Tak si? z?o?y?o, ?e ka?dy kolejny mia? s?absze parametry i albo nie potrafi? w ogóle wy?wietli? obrazu, albo zrywa? synchronizacj?. P?yta z MorphOSem by?a wtedy jedyn? desk? ratunku, poniewa? Pegasos oczywi?cie nie ma czego? takiego jak "boot with no startup-sequence". Po starcie dokona?em szybkiej zamiany plików preferencji ekranu i ju? system wy?wietla? si? na leciwym monitorze.

Mi?ym zaskoczeniem jest szybko?? startu systemu. Test OpenFirmware oraz karty graficznej trwa d?u?ej ni? samo wczytywanie Ambienta. Je?li do Pegasosa pod??czona jest mysz USB, komputer chwil? si? zastanawia, mo?na mu jednak "pomóc" wciskaj?c kilkukrotnie dowolny klawisz. Po pod??czeniu myszy PS/2 objaw ten znika. Nie nale?y za to rusza? mysz? PS/2 przy starcie systemu, bo spowoduje to zatrzymanie procesu. Podobno w najnowszej wersji Open Firmware ten b??d zosta? ju? poprawiony. Sama mysz PS/2 dzia?a bez problemu pod MorphOSem.

Oczywi?cie MorphOSa, tak jak AmigaOS, mo?na wy??czy? w prawie dowolnym momencie bez obawy o dane. Szkoda jednak, ?e nie dzia?a jeszcze wy??czanie komputera przez ATX z poziomu systemu, równie? pod Debianem. Je?li wi?c Pegasos si? zawiesi, nie ma mo?liwo?ci resetu z klawiatury i trzeba pos?u?y? si? przyciskiem na obudowie.

Co nas otacza, czyli Ambient

Ambient szokuje nowoczesnym wygl?dem, wspania?ymi, kolorowymi ikonkami w dowolnym rozmiarze i wyg?adzanymi czcionkami. Wygl?da to doprawdy imponuj?co, gorzej z funkcjonalno?ci?. Trudno j? porówna? nawet z go?ym Workbenchem 3.x. Wida?, ?e wiele funkcji jeszcze nie dzia?a, inne nie dzia?aj? jak trzeba (np. wyci?ganie ikonek tylko przez zewn?trzny programik lub r?czn? edycj? pliku .backdrop). Czasami te? po zmianie rozdzielczo?ci kursor myszy nie wskazuje na punkt aktywny i okienka trzeba zamyka? "na ?lepo". W zasadzie w obecnej postaci Ambient na program do zarz?dzania plików si? nie nadaje. Mo?na go potraktowa? raczej jako icon-launcher. Dlatego zdecydowana wi?kszo?? u?ytkowników MorphOSa korzysta z Opusa Magellana, który dzia?a identycznie jak na Amidze Classic. Identycznie, oprócz pr?dko?ci, ale o tym za chwil?.

Bardzo dobrym pomys?em w MorphOSie s? preferencje systemu dost?pne z menu systemowego w ka?dej chwili. Mo?na tu zmieni? podstawowe parametry wygl?du i funkcjonalno?ci GUI, np. zmieni? wygl?d okienek przy pomocy "skórek". Mo?liwo?ci jest sporo i pod wzgl?dem wygl?du MorphOS nie ust?puje chyba ?adnemu popularnemu systemowi. Pozostaje mie? nadziej?, ?e funkcjonalno?? zostanie mocno dopracowana. Za?o?enia s? bowiem dobre (kontekstowe menu pod prawym klawiszem myszy, wspomniane skróty do preferencji), ale jeszcze nie dzia?a to jak nale?y. Podobno w wersji 1.4 MorphOSa, która nie by?a dla mnie dost?pna w czasie testów, du?o w tej kwestii poprawiono. Upublicznienie tej wersji ma nast?pi? ju? wkrótce, wtedy b?dzie si? mo?na przekona? ile rzeczywi?cie zrobiono.

Pegasos i przyjaciele, czyli urz?dzenia zewn?trzne

Imponuj?cy, jak na amigowe standardy, zestaw z??cz na tylnej ?ciance Pegasosa a? kusi, ?eby spróbowa? pod??czy? do nich ró?ne urz?dzenia. Dodatkowo mamy do dyspozycji slot AGP i trzy sloty PCI. Nie jest to mo?e bardzo du?o (standardowe p?yty ATX maj? 5-6), ale Pegasos ma ju? wbudowany d?wi?k, kart? sieciow?, USB i FireWire. Dla przeci?tnego u?ytkownika zabraknie co najwy?ej karty TV, ci bardziej wymagaj?cy b?d? chcieli pod??czy? kontroler SCSI lub drug? kart? sieciow?. Ale pod??czy? to jeszcze nie wszystko - potrzebne s? obs?uguj?ce sprz?t sterowniki. I tu ju? nie jest tak weso?o.

USB - Od tego zacz??em testowanie peryferiów z Pegazem. W obs?udze USB pomaga MorphOSowi znany sk?din?d z Amigi stos Posejdon. Obs?uga myszy czy klawiatury USB nie wymaga w?a?ciwie ?adnych zabiegów - pod??czamy i dzia?a, wystarczy ?e stos b?dzie odpalony. Gdy jednak pod??czy?em do Pegasosa aparat cyfrowy Olympus C-730UZ, Posejdon wprawdzie go wykry?, ale na tym sko?czy?a si? wspó?praca. Próby zamontowania urz?dzenia jako dysku wymiennego zako?czy?y si?... zwisem aparatu. Pomog?o dopiero wyci?gni?cie baterii. Pegasos nie zareagowa? natomiast w ?aden sposób na aparacik Trust SpaceC@m 320. Ponownie Posejdon rozpozna? urz?dzenie i przypisa? mu klas? masstorage.class, ale dysk wymienny nie pojawi? si? w systemie. Podobnie by?o z drukark? pod USB Okipage 8w, chocia? tutaj spodziewa?em si? pora?ki, bowiem jest to laserowa windrukarka i nie nale?y si? spodziewa? jej obs?ugi bez dedykowanego sterownika. Podobno niektóre aparaty cyfrowe, a tak?e coraz popularniejsze obecne przeno?ne urz?dzenia flash wspó?pracuj? z Pegasosem. Niestety, nie starczy?o mi czasu by zwróci? si? o pomoc w rozwi?zaniu problemu problemu do autora Posejdona. Inni u?ytkownicy Pegasosa zapewniali mnie jednak, ?e ch?tnie takowej udziela.

Karta sieciowa - Tu nie by?o ?adnych problemów. Pegasos obs?uguje zarówno wewn?trzn?, wbudowan? sieciówk?, jak i Realteki na PCI. Wystarczy wybra? odpowiednie urz?dzenie, skonfigurowa? Miami lub inny stos TCP/IP i mamy sie?.

D?wi?k - wbudowany w Pegasosa uk?ad d?wi?kowy w standardzie AC97 zapewnia przyzwoitej jako?ci d?wi?k. Od strony MorphOSa ca?o?? obs?ugiwana jest przez AHI. Do tego mamy PegasosMixer, którym zarz?dzamy wyj?ciami i wej?ciami d?wi?ku. W przeciwie?stwie do niektórych p?yt pecetowych ze zintegrowanym d?wi?kiem, nie by?o niespodzianek w postaci trzasków przy pracy dysku czy przesuwaniu kursora myszy. Podobno najnowsze uaktualnienie do AHI umo?liwia ju? u?ycia cyfrowego wyj?cia wbudowanego w Pegasosa. W dost?pnej mi wersji d?wi?k by? ograniczony do analogowego stereo.

FireWire - Podobnie jak cyfrowy d?wi?k, obecnie nie ma mo?liwo?ci u?ycia tego z??cza pod MorphOSem. Prawdopodobnie jako pierwsze wykorzystaj? je programy do obróbki video, bowiem zdecydowana wi?kszo?? urz?dze? wspó?pracuj?cych z FireWire to cyfrowe kamery.

Ko? ze skrzyd?ami, czyli pr?dko??

Tutaj jest o czym napisa?. Ju? pierwsze wra?enie z kontaktu z Pegasosem jest wr?cz szokuj?ce. Wszystko dzia?a kilkukrotnie szybciej ni? A4000 z CSPPC 604/233 i 060/50. Programy otwieraj? si? b?yskawicznie, przesuwanie okienek wraz z dowoln? zawarto?ci? niczego nie spowalnia - po prostu przyjemnie pracuje si? w takim systemie. Opus Magellan uruchamia si? oko?o sekundy, IBrowse i inne przegl?darki b?yskawicznie rysuj? strony, YAM jest gotowy do ?ci?gania poczty w mgnieniu oka. W?a?ciwie ka?dy program wczytuje si? b?yskawicznie, nawet taki kombajn jak ImageFX. Oczywi?cie najszybciej dzia?aj? te specjalnie kompilowane pod MorphOSa, nieco wolniej soft pod PowerUp/WarpOS, a programy pod 68k musz? rzecz jasna startowa? z emulatora (dla u?ytkownika jest to zupe?nie niezauwa?alne). Pr?dko?? emulacji jest w przybli?eniu porównywalna z szybko?ci? procesora 060/50. To bardzo ostro?ny szacunek wersji emulatora bez JIT (taka b?dzie dost?pna dopiero w MorphOSie 1.4). Dla przyk?adu, SysSpeed wykazuje oko?o 40 MIPSów, ale za to ponad 37 MFLOPSów (porównanie do 060/50 w CyberStormiePPC - odpowiednio 66 MIPS i 26 MFLOPS). Procesor G3/600 wg. tego samego programu osi?ga 690 MIPS oraz 567 MFLOPS (dla porównania 604e/233 - 270 MIPS i 180 MFLOPS). Nie nale?y jednak wierzy? takim testom, chocia? pokazuj? mniej wi?cej skal? zjawiska. Pr?dko?? emulacji mo?e waha? si? mocno w zale?no?ci od sytuacji. Wykona?em test praktyczny polegaj?cy na wczytaniu zdj?cia JPEG o wymiarach 2048x1536 za pomoc? ImageFX w wersji 68k. Wynik to 22 sekundy. Nast?pnie podda?em zdj?cie obróbce za pomoc? dwóch efektów, ka?dy z nich równie? w wersji 68k. Oto wyniki:

Motion Blur o wartosci 10	1:16
Radial Star	0:26

Pozostaje poczeka? na wyniki pr?dko?ci emulacji 68k z JIT. Nie nale?y jednak zbytnio przywi?zywa? wagi do tych wyników. Wi?kszo?? amigowych programów, które wymagaj? mocy obliczeniowej, zosta?a ju? przekompilowana b?d? pod PowerUP/WarpOS, b?d? nawet pod MOSa. Pozosta?e natomiast zazwyczaj nie wymagaj? niesamowitej pr?dko?ci lub ich powolne dzia?anie jest podyktowane nie tyle moc? procesora, co w?skim gard?em grafiki lub wydajno?ci? dysku twardego. Czasem równie? testy wydajno?ciowe nie przek?adaj? si? jednoznacznie na codzienne u?ytkowanie. Wspomniany wy?ej Opus Magellan na Pegasosie dzia?a zdecydowanie szybciej ni? na Amidze Classic, mimo i? pozostaje w wersji 68k. Dzieje si? tak dzi?ki szybszej grafice (manipulacja listerami), datatypom (wy?wietlanie ró?nych formatów) i archiwizerom (w wersjach pod MOSa).

No dobrze, a co z tymi programami, które wymagaj? mocy obliczeniowej? Spójrzmy na testy kodowania mp3 za pomoc? Lame. Jako materia? pos?u?y? mi plik mp3 o d?ugo?ci 7 minut 17 sekund, zakodowany jako j-stereo VBR. Najpierw rozpakowa?em go za pomoc? Mpega w wersji do pliku wav. Trwa?o to 1 minut? 22 sekundy (oczywi?cie bez odgrywania zawarto?ci). Nast?pnie za pomoc? Lame spakowa?em ten sam plik do j-stereo 192 kbps. Ca?o?? operacji sko?czy?a si? w ci?gu 2 minut 10 sekund. Oznacza to, ?e mo?na kodowa? mp3 z ponad trzykrotn? pr?dko?ci? odtwarzania. Na Amidze Classic z 604e/233 z ledwo?ci? mo?na by?o uzyska? kodowanie w czasie rzeczywistym.

Na drugi rzut posz?o kodowanie obrazu video. Do tych celów pos?u?y? mi ogólnodost?pny plik trailer.avi oraz program ffmpeg w wersji pod WarpOSa. Parametry ?ród?owe pliku to:

video: 320x240, mpeg4, 800kbps
audio: mp3, 48000Hz, stereo, 96kbps

Test 1 - skalowanie proste (dwukrotna zmiana rozdzielczo?ci).
CSPPC 604e/200 060/50, RAM NoWaitStates, HDD UWSCSI	0:03:31
BPPC 603e/200 040/25, RAM 70ns, HDD StdIDE	0:06:54
Pegasos G3/600, 256 MB RAM, HDD IDE	0:01:27

Test 2 - konwersja prosta (zamiana na mpeg1 1152kbps, d?wi?k zamiast w mp3 b?dzie w mp2).
CSPPC 604e/200 060/50, RAM NoWaitStates, HDD UWSCSI	0:03:08
BPPC 603e/200 040/25, RAM 70ns, HDD StdIDE	0:06:04
Pegasos G3/600, 256 MB RAM, HDD IDE	0:01:21

Test 3 - konwersja zlo?ona. Obetniemy po 10 punktow z lewa i z prawa i po 20 linii z góry i z do?u. Nastepnie to co zostanie przeskalujemy do rozdzielczo?ci zgodnej z VideoCD (352x288) i zapiszemy w formacie mpeg1 1152kbps, a d?wi?k sprowadzimy do mp2, mono, 22050Hz i 64kbps.

CSPPC 604e/200 060/50, RAM NoWaitStates, HDD UWSCSI	0:05:26
BPPC 603e/200 040/25, RAM 70ns, HDD StdIDE	0:09:26
Pegasos G3/600, 256 MB RAM, HDD IDE	0:02:13

Test 4 - hurtowa zmiana nazw plików.

W katalogu "Klatki" mamy 2667 plikow. Test b?dzie polega? na obcieciu im rozszerzenia ".jpg". Operacja taka jest m.in. wymagana przed zaimportowaniem klatek do MovieShopa - program ten wymaga, aby nazwa pliku-klatki konczy?a sie numerem.

CSPPC 604e/200 060/50, RAM NoWaitStates, HDD UWSCSI	0:00:30
BPPC 603e/200 040/25, RAM 70ns, HDD StdIDE	0:01:55
Pegasos G3/600, 256 MB RAM, HDD IDE	0:00:08

Oprócz w/w testów próbowa?em równie? u?y? ffmpega w wersji PowerUp oraz programu mpegenc do dwóch dalszych testów, niestety oba odmówi?y wspó?pracy z nieznanych przyczyn. Co do wyników powy?szych testów, wyra?nie wida? ró?nic? w wydajno?ci na korzy?? Pegasosa. Warto zwróci? uwag?, ?e testowany program by? pisany pod WarpOS. Prawdopodobnie dedykowana wersja pod MOSa dzia?a?aby jeszcze szybciej.

Ostatni test pokazuje wyra?nie jak na ró?ne zadania wp?ywa wydajno?? twardego dysku. Zamontowany w Pegasosie kontroler ATA 100 w trybie DMA osi?ga wydajno?? rz?du 26-30 MB/s (wyniki z SysSpeeda), czyli typow? dla tej klasy dysku (testowany Samsung 20 GB najnowszym krzykiem techniki ju? nie jest). To i tak wielokrotnie wi?cej ni? kontrolery dost?pne dla Amigi Classic. A oto inny test obrazuj?cy wydajno?? pracy nowoczesnego kontrolera w trybie DMA:

Kopiowanie 2667 plików jpeg o ??cznej obj?to?ci 57 MB na inn? partycj? za pomoc? Opusa Magellana - 1 minuta 9 sekund.

Kopiowanie jednego pliku o obj?to?ci 178 MB na inn? partycj? za pomoc? Opusa Magellana - 10 sekund.

Warto przy tym wspomnie?, ?e podczas ca?ego czasu testów nie zauwa?y?em ?adnych problemów z gubieniem danych, przek?amaniami, ani innych objawów s?ynnego "VIA bug" (wykona?em równie? test na porównanie kopiowanych plików pod wzgl?dem zgodno?ci). Testowany Pegasos by? oczywi?cie wyposa?ony w uk?ady April2.

Z kim rozmawia ko?, czyli kompatybilno??

Mog? te? ?mia?o stwierdzi?, ?e zdecydowana wi?kszo?? amigowych programów napisanych w zgodzie z systemem dzia?a bez problemu. Je?li program korzysta jedynie z systemu i nie odwo?uje si? do amigowych uk?adów specjalizowanych, powinien ruszy? na Pegasosie.

Amiprzegl?darki - Przetestowa?em wszystkie trzy popularne przegl?darki WWW. Dost?pny w Voyagerze PPC modu? obs?uguj?cy animacje Flash nabra? wreszcie sensownej pr?dko?ci, niestety wiesza? si? przy tym straszliwie, uniemo?liwiaj?c praktycznie u?ywanie tej przegl?darki. Natomiast ró?nica pr?dko?ci dzia?ania pomi?dzy AWebem i IBrowse na Pegasosie jest prawie niezauwa?alna - obie dzia?aj? b?yskawicznie. Oczywi?cie jako?? wy?wietlania stron WWW si? nie zmieni?a. Pozostaje jedynie mie? nadziej?, ?e kto? wreszcie si? zlituje i przeportuje pod MOSa Mozill?.

Pozosta?y soft sieciowy - AmiIRC, AmTelnet, YAM, itp. dzia?aj? bez zarzutu. Drobne problemy s? z Gadami, które czasem wiesza si? przy wyborze trybu dost?pno?ci bez opisu. Podobno sam autor nie wie dlaczego. Dzia?aj? te?, rzecz jasna, amigowe stosy TCP/IP. Sam u?ywa?em MiamiDX.

Programy graficzne na Pegasosie rozwijaj? skrzyd?a - FxPaint, PerfectPaint, nawet stary TV Paint, dzia?aj? sprawnie i szybko, g?ównie dzi?ki szybko?ci karty i systemu graficznego, operacji na pami?ci i slotach AGP/PCI.

Edycja tekstu - CED (?adnych problemów - zamiana wszystkich znaków w tek?cie o d?ugo?ci 300.000 znaków na inne to nieca?e 4 sekundy), Pagestream (dzia?a). Inne edytory równie? nie powinny sprawia? problemu.

Zagraj nam na Pegazie, czyli multimedia

Coraz cz??ciej s?yszy si?, ?e komputery przesta?y ju? pe?ni? jedynie funkcj? troch? lepszej maszyny do pisania i teraz zdecydowana wi?kszo?? ich zastosowa? to odtwarzanie przeró?nych plików multimedialnych. Oczywi?cie Pegasos bez problemu radzi sobie z MP3. Istnieje wiele amigowych odtwarzaczy tego formatu, a wbudowany uk?ad d?wi?kowy pozwala po prostu w??czy? muzyk? i s?ucha?, zajmuj?c si? jednocze?nie czym? innym. Odtwarzanie MP3 dla procesora 600 MHz to zaj?cie marginalne. Musz? tu jednak zaznaczy?, ?e u?ywany przeze mnie AmigaAMP kilkukrotnie zawiesi? system. Z tego co wiem, wi?kszo?? u?ytkowników MOSa u?ywa SongPlayera, mo?liwe ?e dlatego.

Prawdziwe wyzwanie dla amigowca to jednak nie MP3, ale ogl?danie filmów na komputerze, zw?aszcza popularnych "diwiksów". Niestety, ?adna Amiga Classic nie pozwala na komfortowe odtwarzanie takich plików. Pegasos natomiast radzi sobie z nimi znakomicie, prawie 400 MHz ró?nicy w stosunku do 604e/233 i brak obci??enia odtwarzaniem d?wi?ku na 68k robi swoje.

Do ogl?dania filmów u?ywa?em Froggera 2.0 w wersji MOS. Radzi? sobie znakomicie z odtwarzaniem wszystkich animacji, zarówno w formacie mpeg, avi divx, jak i praktycznie dominuj?cym na sieci avi xvid. Nie wyst?powa?o rwanie d?wi?ku, przeskakiwanie czy gubienie klatek, ani inne problemy z odtwarzaniem zarówno z dysku jak i z CD. Co wi?cej, Frogger pod MOSa praktycznie nie wiesza si?, mo?na przewija? film, prze??cza? pomi?dzy pe?nym ekranem i oknem overlay - ?adnych problemów. Tylko raz zdarzy?o mi sie, ?e odtwarzacz nie rozpozna? kodeka audio i nie odtworzy? filmu. Praktycznie jedynym problemem pozostaje obs?uga napisów do filmów, która wci?? jest w fazie testów. Sama pr?dko?? jest natomiast ca?kowicie zadowalaj?ca. Wspomniany wy?ej plik trailer.avi puszczony bez ograniczenia klatek na sekunde odtwarza? si? z pr?dko?ci? 135 FPS (dla przypomnienia - 25 FPS to p?ynna animacja PAL), natomiast avi xvid o wymiarach 576 x 304 osi?ga? 74 FPS, czyli trzykrotn? pr?dko?? p?ynnego odtwarzania. Z takim "zapasem" mo?na ogl?da? filmy w okienku jednocze?nie z powodzeniem wykonuj?c inne prace na komputerze.

Spytacie pewnie - co w takim razie z DVD, przecie? i tu mocy wystarczy? Mocy owszem, ale niestety nie mia?em dost?pu do odpowiedniego oprogramowania. Dlatego nap?d DVD w testowanym przeze mnie Pegasosie spisywa? si? dobrze, ale.. tylko jako nap?d CD. ?e DVD z Pegasosem dzia?a, mo?na by?o si? przekona? na zesz?orocznym (2002) Amiga Meetingu. U?ywany wówczas odtwarzacz nie jest jednak publicznie dost?pny. Podobno firma Genesi szykuje dla MorphOSa swój produkt, ale s? to wci?? niepotwierdzone oficjalnie informacje.

Rozrywanie na ekranie, czyli gierki

Nie samymi filmami i kodowaniem mp3 cz?owiek ?yje, czasem co? skr?ci i trzeba si? odstresowa? ;). Pod MorphOSa dost?pnych jest ju? kilka dedykowanych gier, które równie? znalaz?em na dysku (strzelanka BidieShoot i strategia Knights & Merchants). Napisz? krótko - dzia?aj?. Osoby zainteresowane z pewno?ci? widzia?y w/w gry na pokazach Pegasosa lub przynajmniej zrzuty ekranów. Na zag??bianie si? w szczegó?y nie starczy?o mi czasu, wi?c na temat zawarto?ci merytorycznej wypowiada? si? nie b?d?. Napisz? natomiast par? s?ów o specjalnej wersji Quake 2, któr? znalaz?em na dysku. Specjalnej, bo napisanej pod MOSa. Z tego co wiem, obecnie gra posiada ju? wsparcie dla funkcji 3D kart Voodoo. Moja wersja jeszcze takowej opcji nie posiada?a. Nic nie sta?o jednak na przeszkodzie, ?eby pogra? sobie w trybie software w rozdzielczo?ci 800 x 600. Dopiero przy 1024 x 768 animacja zaczyna?a si? zacina?. Jak na tryb software to bardzo du?o. Przy wsparciu 3D gra b?dzie po prostu ?miga?.

Testowa?em równie? inne gry 3D - Freespace i Shogo. Pierwsza ruszy?a bez problemu, druga uparcie zawiesza?a si? po rozpocz?ciu poziomu. Na ró?nych pokazach Pegasosa Shogo mo?na by?o zobaczy? w dzia?aniu, wi?c nie jest to regu?a. Obecnie do obs?ugi funkcji 3D u?ytkownicy Pegasosa wykorzystuj? sterowniki dla mostka PCI G-Rex. Dedykowane Pegazowi sterowniki dla Voodoo maj? wkrótce zosta? upublicznione, wtedy b?dzie si? mo?na przekona? o ich jako?ci. Na razie dost?p do nich maj? jedynie betatesterzy z podpisanym NDA. Sterowniki do kart Radeon wci?? pozostaj? jedynie w planach.

Pegaz w przebraniu, czyli emulacja

Emulatory równie? potrzebuj? du?ej mocy obliczeniowej, dlatego postanowi?em przetestowa? kilka z nich.

UAE MOS - Poniewa? Pegasos nie ma amigowych uk?adów specjalizowanych, nic co ich wymaga nie ruszy na nim. Dotyczy to przede wszystkim starych gierek, dem i archaicznych u?ytków. O ile te ostatnie cz?sto lepiej zast?pi? czym? nowym, do pierwszych czasem nostalgia ci?gnie. Przetestowane przeze mnie ADFy dzia?a?y dobrze, osi?gaj?c pe?n? pr?dko?? emulacji starej A500. Problem by? tylko z d?wi?kiem, który wprawdzie gra? bez zak?óce?, ale w tym czasie emulator dzia?a? jakby skokami - animacja w oknie emulacji zatrzymywa?a si? co kilka do kilkunastu sekund (w zale?no?ci od wielko?ci bufora d?wi?ku). Po wy??czeniu d?wi?ku problemów nie by?o - widocznie emulator wymaga poprawki.

MAME MOS - Stare "automatowe" gierki to ?wietna rozrywka. Amigowe MAME, nawet w wersji PPC, cz?sto nie potrafi?o sobie jednak poradzi? z co wi?kszymi pozycjami. W przypadku Pegasosa tego problemu nie ma. Nawet takie "koby?y" jak Metal Slug 2 dzia?aj? dobrze i to z d?wi?kiem. Wystarczy spojrze? na zrzut ekranu z w??czonym licznikiem.

Mac-On-Linux - Pod Debianem mo?na zafundowa? sobie emulacj? Macintosha PPC. Po uruchomieniu emulatora "nakarmi?em" go p?yt? z MacOSem 9.1, który zainstalowa? si? na specjalnie sformatowanej partycji w ci?gu nieca?ych 10 minut. Niestety, to jedyny wymierny test pr?dko?ci jaki mog? zaprezentowa?, bo oprócz macowego systemu nie mia?em dost?pu do innych programów. Zawarty w systemie Internet Explorer 5.0 dzia?a? bez problemu (znacznie szybciej ni? na amigowych emulatorach Maca 68k), podobnie jak wirtualna maszyna Javy z kilkoma przyk?adowymi appletami. My?l? jednak, ?e MOL to dobra alternatywa dla ludzi, którzy w emulatorach Maca szukaj? alternatywy dla amigowych u?ytków i gier, podobnie jak na Classicach pod Shapeshifterem i Fusion. Poniewa? u?ytkowanie tych dwóch emulatorów w wersji 68k na Pegasosie mija si? z celem, a iFusion nie dzia?a, MOL jest jedynym, chocia? wcale niez?ym wyj?ciem. Osoby, które zdecydowa?y si? na zakup drogiego iFusion i przekona?y si? jak bardzo niedopracowany to emulator, z pewno?ci? spojrz? przychylnym okiem na MOLa. Dobrze by by?o, gdyby zosta? on przeportowany bezpo?rednio pod MorphOSa.

Windows - Pod MorphOSa dost?pny jest port emulatora peceta o nazwie Bochs. Niestety, nie uda?o mi si? go uruchomi?. Emulator zg?asza? "kernel panic" przy próbie za?adowania BIOSu z dysku i wychodzi? do systemu. Na g??bsz? analiz? problemu brak?o ju? czasu. Z drugiej r?ki dowiedzia?em si?, ?e mo?na na nim zainstalowa? Windowsa 98 i nie jest to proces trwaj?cy wiele dni. Wi?cej na ten temat jednak nie wiem.

Wiele twarzy Pegaza, czyli inne platformy

MorphOS to tylko jedna, chocia? z pewno?ci? najbardziej amigowców interesuj?ca i najsilniej promowana platforma systemowa dla Pegasosa. Oprócz niego dost?pna jest szeroka gama dystrybucji Linuksa, FreeBSD oraz w przygotowaniu s? nast?pne systemy, m.in. OpenBeOS. Mnie przysz?o uruchamia? Debiana. Nie zamierzam zbyt wiele o tym systemie pisa?, poniewa? i sam test mia? by? z za?o?enia nastawiony na amigowego odbiorc? i moja wiedza na temat Linuksa jest zbyt uboga, ?eby si? autorytatywnie wypowiada? na jego temat. Mog? jedynie stwierdzi?, ?e uruchamia si? równie sprawnie jak na obecnie dost?pnych pecetach, mo?na u?ywa? OpenOffice, dzia?a d?wi?k i wspomniany emulator MOL. Tyle na temat Debiana. Innych odmian Linuksa, ani innych systemów nie testowa?em. Mo?na na ten temat znale?? informacje na sieci, o Pegasosie pisa?y ju? du?e portale spo?eczno?ci linuksowej jak np. Slashdot.org.

Winien i ma, czyli podsumowanie

Za?o?eniem tego testu by?o spojrzenie na komputer Pegasos ze strony u?ytkownika, nie developera, programisty czy betatestera. Dodatkowo, mia? to by? test z punktu widzenia amigowca, który zastanawia si? co dalej pocz??, gdy jego przestarza?a ju? mocno Amiga zaczyna si? psu?, gdy na?o?one na ni? sprz?towe i programowe ?atki przestaj? spe?nia? swoje zadanie, koszty rosn?, a satysfakcji z u?ytkowania coraz mniej.

Stara?em si? przetestowa? te programy, których przeci?tny amigowiec u?ywa na codzie? lub takie, których chcia?by u?ywa?. Nie skupia?em si? na ka?dym ?le dzia?aj?cym sofcie, bo je?li takowy wymaga od u?ytkownika konsultacji na sieci, listach dyskusyjnych, grzebania w plikach konfiguracyjnych i wszystkich tych zajmuj?cych czas i nerwy czynno?ciach, które u?ytkownik powinien zostawi? betatesterom i developerom.

Jedno, co na pewno wyró?nia Pegasosa, to czysto amigowy "look & feel". U?ywaj?c MorphOSa mamy to, co trzyma ludzi przy archaicznym ju? przecie? systemie Amigi: szybko?? i elastyczno??, po??czona z pe?n? kontrol? nad systemem. Jednocze?nie, niestety, trzeba pogodzi? to z wadami AmigaOSu, g?ównie z brakiem ochrony pami?ci. Ten kompromis kompatybilno?ci ze stabilno?ci? jest g?ówn? przyczyn? zawodno?ci MOSowych programów. Z tej racji nie mo?na nazwa? MorphOSa systemem stabilnym, a raczej jego stabilno?? zale?e? b?dzie w g?ównej mierze od u?ytkownika. Je?li ten potrafi? na Amidze Classic wypracowa? sobie wygodne i niezawodne ?rodowisko pracy, tutaj te? sobie poradzi.

Pegasos nie jest komputerem dla przeci?tnego u?ytkownika. Ten z pewno?ci? wybierze tanie rozwi?zania x86, z szerokim wyborem oprogramowania i sprz?tu. Na Pegasosie, wbrew pozorom, programów te? nie b?dzie ma?o - zmieniaj?c jedne systemy i emuluj?c inne uzyskamy szeroki wybór softu do ró?nych zastosowa?. Wymaga to jednak pewnego do?wiadczenia i samozaparcia.

Krótko mówi?c - Pegasos jest idealnym rozwi?zaniem dla tych amigowców, którzy chc? pozby? si? wiekowego i zawodnego sprz?tu, zyska? na pr?dko?ci i w perspektywie móc pod??czy? aktualne peryferia. MorphOS jest w ci?g?ym rozwoju, pojawiaj? si? nowe sterowniki i programy. Obecna obni?ka cen p?yt Pegasos I to dobra okazja do podj?cia decyzji - mo?na kupi? ju? teraz i wymieni? sprz?t za dop?at? w przysz?o?ci. Mo?na te? dokupi? procesor G4, je?li komu? zale?y na pr?dko?ci, chocia? osobi?cie nie widz? powodu, bo obecny sprz?t dzia?a dostatecznie szybko dla wi?kszo?ci zastosowa?. Miejmy nadziej?, ?e wraz z nadej?ciem Pegasosa II b?dzie ju? mo?na mówi? o w pe?ni komercyjnym rozwi?zaniu alternatywnym. A obecny model, koniecznie z uk?adami April2, polecam wszystkim tym, którzy komputery traktuj? jako daj?ce satysfakcj? hobby.

Podzi?kowania za pomoc w testach dla Garego Blitera.